بررسی کیفیت دسترسی به فضاهای باز شهری به‌هنگام وقوع حوادث غیرمترقبه طبیعی (مطالعه موردی شهر تبریز)

فضاهای باز نقش مهمی در کاهش وسعت، میزان عمل و نتایج اکثر حوادث طبیعی و مصنوعی دارند. از عمده‌ترین عملکردهای آن در هنگام بروز زلزله، جدا ساختن یک منطقه دارای پتانسیل خطر از دیگری و بدین ترتیب متمرکز کردن فعالیت نیروهای مخرب و جلوگیری از توسعه زنجیره‌ای وقایع می‌باشد. بررسی­های این پژوهش نشان می­دهد که فضاهای باز شهری در محدوده شهر تبریز را می‌توان به چهار دسته اصلی فضاهای سبز عمومی شهری، اراضی بایر شهری، باغات موجود در محدوده شهر و زمین‌های زراعی و مزارع موجود در محدوده شهر تقسیم نمود که هر کدام می‌توانند به­عنوان فضاهای باز موثر در کاهش تلفات ناشی از زمین­لرزه و مدیریت بهینه بحران در مراحل مختلف بروز بحران ناشی از زلزله نقش مهمی ایفا کنند. مساحت کلیه فضاهای باز شهری شامل 4 دسته کاربری مذکور حدود 11722 هکتار می‌باشد که این سطح معادل 47٪ از سطح کل محدوده شهر تبریز می‌باشد. نتایج نشان می­دهد که اولاً، هر چند این مقدار در مقایسه با شهرهای دیگر از منظر کمی بیش از حد معمول فضاهای باز به نظر می‌رسد، اما بایستی توجه داشت که نحوه توزیع این فضاها در مناطق مختلف تبریز به­صورت بسیار ناهمگن می‌باشد و دوم آنکه بخش عمده‌ای از سطوح مذکور شامل زمین‌های بایر (7158 هکتار) و اراضی زراعی (3592 هکتار) می‌باشد که در مناطق حاشیه‌ای شهر قرار گرفته‌اند.